Biblioteka Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego jest miejscem przyjaznym dla osób z różnymi niepełnosprawnościami. Uczelnia wychodzi naprzeciw oczekiwaniom czytelników i dba o likwidację wszelkich barier w dostępie do zasobów bibliotecznych. Dostępność jest jednak procesem, którego powodzenie zależy zarówno od osób z niepełnosprawnościami zgłaszającymi swoje potrzeby, jak i od instytucji, która stara się likwidować bariery w dostępie do edukacji. Dlatego zapraszamy do dzielenia się swoimi uwagami oraz zapoznania się z możliwościami biblioteki UAFM.
Co oferuje nasza biblioteka?

Zasoby w różnych formatach

Pracownicy biblioteki przy współpracy z BON stale powiększają zasoby biblioteczne o różne formaty materiałów dydaktycznych dla czytelników o zróżnicowanych potrzebach. Czytelnik z niepełnosprawnością ruchową, wzrokową, słuchową lub inną z pewnością znajdzie coś dla siebie. Gospodarujemy środkami pieniężnymi otrzymywanymi z Ministerstwa (dotacja podmiotowa) oraz z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (np. „Akademia Równych Szans”), aby systematycznie poszerzać ofertę dla naszych czytelników. W bibliotece UAFM znajdziemy audiobooki, e-booki oraz zestawy SITA do nauki języków obcych. Staramy się poszerzać księgozbiory o materiały specjalistyczne związane z tematyką niepełnosprawności. Dbamy także o to, aby podręczniki akademickie, wymagane programem studiów, znajdowały się w dostępnych formatach dla osób z niepełnosprawnością wzroku oraz inną.

Pokój pracy cichej

W czytelni został wyznaczony specjalny pokój pracy cichej, w którym można znaleźć sprzęty i oprogramowania ułatwiające osobom o szczególnych potrzebach korzystanie z zasobów biblioteki. Są to:

• wygrzewarka Zy-Fuse, powiększalnik elektroniczny (projekt Kapitał Ludzki), drukarka brajlowska (projekt Kapitał Ludzki),
• komputery wyposażone w oprogramowanie powiększające i czytniki ekranu ułatwiające pracę osobom z niepełnosprawnością wzrokową.

Sprzęty i oprogramowania

W czytelni jest możliwość skorzystania z nowoczesnych skanerów i komputerów wyposażonych w oprogramowanie OCR (oprogramowanie wykorzystywane do optycznego rozpoznawania znaków). Warto zapytać bibliotekarza o przenośną lupę lub mały powiększalnik przenośny.

Bibliotekarze przygotowani do obsługi osób z różnymi niepełnosprawnościami

Pracownicy biblioteki UAFM odbywają szkolenia ze sprzętu i oprogramowania obecnego w bibliotece, dlatego są odpowiednio przygotowani do udzielenia wsparcia osobom o szczególnych potrzebach. Część pracowników bibliotecznych brała udział w szkoleniu z podstaw polskiego języka migowego organizowanego dla kadry administracyjnej uczelni. Osoby głuche mogą nawiązać kontakt z biblioteką za pomocą usługi wideotłumacza. Można wywołać takie połączenie naciskając ikonę dwóch migających rąk obecną na stronie głównej uczelni.

Duża część bibliotekarzy bierze udział w szkoleniach podnoszących świadomość z zakresu niepełnosprawności.

Współpraca z IBUK Libra

Od 27 marca do 31 grudnia 2023 roku studenci i pracownicy Uniwersytetu mogą korzystać z wybranych zasobów bazy IBUK Libra. Subskrypcja obejmuje e-booki z zakresów nauk medycznych, prawa, nauk ekonomicznych, nauk politycznych, psychologii, pedagogiki, socjologii, informatyki, nauk matematyczno-przyrodniczych, historii, kultury i sztuki. Szczegóły dotyczące dostępów zdalnych oraz lista zawartości znajdują się na stronie głównej Biblioteki UAFM.

Dostęp do bazy IBUK Libra został sfinansowany w ramach projektu „Akademia Równych Szans”. Dzięki pozyskanym środkom, osoby z niepełnosprawnościami mają możliwość korzystania z bogatych naukowych zasobów bibliotecznych w sposób zdalny oraz w pełni dostępny, gdyż księgozbiór spełnia wymagania WCAG 2.1.

Współpraca z Akademicką Biblioteką Cyfrową

Dzięki zawartemu porozumieniu pomiędzy Uniwersytetem Andrzeja Frycza Modrzewskiego a Uniwersytetem Warszawskim studenci z niepełnosprawnością mają możliwość założenia nieodpłatnego konta czytelniczego w bibliotece cyfrowej ABC. Jest to księgozbiór cyfrowy stworzony z myślą o potrzebach osób z niepełnosprawnościami, które mają utrudniony dostęp do tradycyjnych pozycji bibliotecznych np. z powodu dysfunkcji wzroku. W bibliotece ABC znajdziecie Państwo pozycje naukowe i popularnonaukowe w różnych formatach.

O bibliotece ABC (informacje ze strony biblioteki ABC)

„ABC udostępnia książki, czasopisma i inne zbiory. Inne zbiory to takie, które są materiałami autorskimi przygotowywanymi przez wykładowców na zajęcia, albo fragmentami publikacji w tym także i książek, których nie można skatalogować w całości jako książkę, albo czasopismo. W przypadku czasopism w bazie mogą znaleźć się całe numery, lub artykuły z poszczególnych wydań.

W jakich formatach są udostępniane zbiory w ABC?

Udostępnione w ABC zbiory są w formatach elektronicznych możliwych do odtworzenia na urządzeniach lektorskich i przez oprogramowanie którym posługują się osoby niewidome. W ABC znajdują się dwa rodzaje zbiorów audio i tekst elektroniczny. W przypadku audio są to formaty mp3, albo zbiory w standardzie DAISY. Dokumenty elektroniczne zawierające tekst są w formatach TXT, DOC, DOCX, RTF i EPUB. Czasami mogą to też być pliki HTML i PDF z warstwą tekstową. Niektóre dokumenty mogą być w formacie BRF. Takie pliki są przeznaczone do odczytywania ich na brajlowskich urządzeniach, lub do wydrukowania na brajlowskich drukarkach.”

Adaptacja materiałów dydaktycznych

W ramach projektu „Akademia Równych Szans” prowadzone są prace zespołu ds. adaptacji materiałów dydaktycznych. W skład zespołu wchodzi koordynatorka oraz trzech pracowników bibliotecznych przygotowujących adaptacje. Osoby te przeszły odpowiednie szkolenie przygotowujące do profesjonalnej pracy nad adaptacjami.

Kto może skorzystać z adaptacji?

Osoby z niepełnosprawnością wzrokową (lub inną) studiujące lub pracujące na Krakowskiej Akademii mogą zgłaszać swoje potrzeby związane z dostosowaniem dla nich materiałów dydaktycznych (książek, podręczników akademickich, notatek, prezentacji itp.). Prośbę o adaptacje może zgłosić zarówno student jak i wykładowca.

Na czym polega proces adaptacji materiałów dydaktycznych?

Adaptacja polega na przygotowaniu np. podręcznika w taki sposób, aby osoba posługująca się programem udźwiękawiającym lub powiększającym, mogła zapoznać się z materiałem niezbędnym do przyswojenia w trakcie studiów. Adaptacja może dotyczyć m.in. zmiany kroju, wielkości czcionki, nadania nagłówków i linków ułatwiających poruszanie się w dokumencie, korekt literówek, opisu grafik, tabel i wykresów. Program udźwiękawiający przygotowany dokument odczyta za pomocą syntezatora mowy w sposób płynny i przyjazny dla osoby z dysfunkcją wzrokową.

Pracownicy zespołu w razie potrzeby, mogą zeskanować odpowiednią książkę oraz wstępnie „przepuścić ją” przez program do OCR (optycznego rozpoznawania znaków). Następnie usuną literówki i zaadaptują strukturę tekstu w sposób przyjazny dla studenta z niepełnosprawnością.

Co dzieje się z zaadaptowanymi materiałami?

Zaadaptowane podręczniki i książki akademickie trafiają do Akademickiej Biblioteki Cyfrowej. Prosimy o zapoznanie się uprzednio z zasobami biblioteki ABC, aby nie wykonywać zbędnie adaptacji pozycji, które już znajdują się w jej zasobach. Aktualnie w bibliotece znajduje się ponad 50 skanów z adaptacją przygotowanych przez nasz zespół oraz blisko 20 tysięcy innych pozycji naukowych (książek, czasopism i innych dokumentów).

Kontakt w sprawie adaptacji materiałów dydaktycznych i biblioteki ABC

Osoby zainteresowane zapisaniem się do biblioteki ABC lub dostosowaniem dla nich materiałów proszone są o przesyłanie swoich zapytań na adres koordynatorki ds. adaptacji materiałów dydaktycznych: mgr Kamila Wierzbicka: kwierzbicka@afm.edu.pl lub na adres bon@afm.edu.pl. Link do Akademickiej Biblioteki Cyfrowej: https://www.abc.uw.edu.pl/

Współpraca z Fundacją Klucz

Pracownicy biblioteczni nawiązali współpracę z Fundacją Klucz. W wyniku tego w zasobach bibliotecznych KAAFM pojawiły się:

• książki w formacie Daisy,
• książki w wersji elektronicznej (dostępne na dysku wymiennym),
• czasopismo "Sześciopunkt".

Materiały dla osób z niepełnosprawnościami znajdują się w gablotach czytelni Biblioteki UAFM. Ich lista uzupełniana jest co najmniej raz w miesiącu.

Link do strony Biblioteki UAFM

Współpraca z Biblioteką Wolne Lektury

Dzięki współpracy między biblioteką UAFM oraz Wolne Lektury w zasobach uczelnianej biblioteki znajdziemy audiobooki. Są to lektury szkolne oraz klasyczna literatura światowa w dwóch formatach: płyta oraz pendrive. Udostępniane są one na miejscu w gablocie Czytelni Głównej (korzystać z nich może każdy użytkownik biblioteki).

Biblioteka Wolne Lektury - lista.docx

Lista książek w bibliotece UAFM w brajlu

Osoby posługujące się alfabetem Braille’a zapraszamy do korzystania z pozycji w naszej bibliotece, których lista znajduje się pod poniższym linkiem.

pozycje w brajlu w bibliotece KAAFM.docx